Un idioma preciso

200. Variante delta: os virus perderon o pasaporte

Mércores, 23 de xuño de 2021

199. Restaurar, rehabilitar, recuperar ou reconstruír un ecosistema?

Sábado, 05 de xuño de 2021

198. Máis nomes ca orellas: o caso do crotal

Mércores, 10 de abril de 2019

197. Deixade que vos explique que é o "mansplaining"

Xoves, 14 de marzo de 2019

196. Especies de estrangulamento... Peixes que afogan mariñeiros?

Venres, 15 de febreiro de 2019

195. Investigado, procesado, encausado, acusado... quen é quen?

Xoves, 26 de xullo de 2018

194. Vencellos, mantiños... outra de castelanismos travestidos

Mércores, 27 de xuño de 2018

193. Contradictio in terminis: cando o inglés é a mellor opción

Mércores, 06 de xuño de 2018

192. Os nosos datos persoais, os nosos dereitos

Venres, 25 de maio de 2018

191. Dío en inglés, que queda máis moderno: o caso dos "badges"

Venres, 27 de abril de 2018

190. Aforamentos de políticos, de leiras... e de teatros?

Xoves, 05 de abril de 2018

189. Brechas que cómpre ignorar, fendas que cómpre pechar

Xoves, 08 de marzo de 2018

188. Reciclar palabras para falar de reciclaxe

Xoves, 22 de febreiro de 2018

187. O bitcoin e outros termos arredor del

Mércores, 07 de febreiro de 2018

167. Xogando a converterse en gamos?

Mércores, 29 de novembro de 2017

186. Un par de anglicismos da edición académica: "preprint" e "postprint"

Luns, 06 de novembro de 2017

185. Precisamos o inglés para compartir vehículos?

Mércores, 20 de setembro de 2017

184. Argalleiros que melloran o mundo

Venres, 30 de xuño de 2017

183. Un latinismo vivindo na auga doce

Xoves, 08 de xuño de 2017

182. "Ransomware": se te secuestran mellor que te decates

Xoves, 25 de maio de 2017

181. Facer "escrol" coa barra de desprazamento.

Xoves, 11 de maio de 2017

180. Plantas que ruben, animais que gatean

Xoves, 07 de maio de 2015

179. As razóns da "ratio"

Venres, 27 de febreiro de 2015

178. Depreciación e desvalorización

Mércores, 28 de xaneiro de 2015

177. "Islamita" ou "islamista"?

Venres, 09 de xaneiro de 2015

176. Onde hai patrón...

Martes, 14 de outubro de 2014

175. Gañarémoslle o pulso ao "selfie"?

Mércores, 02 de xullo de 2014

174. Abellóns por control remoto

Mércores, 18 de xuño de 2014

173. A "mariola" non é (só) un xogo.

Martes, 27 de maio de 2014

172. "Vial" e "viario": feitos o un para o outro?

Luns, 28 de abril de 2014

171. Cócteles de enerxías: "energy mix"

Luns, 24 de marzo de 2014

170. A RAG falla con "fallo".

Venres, 07 de marzo de 2014

169. Contidos "curados" é o contrario de contidos frescos?

Venres, 14 de febreiro de 2014

168. E Border de que enfermou?

Mércores, 22 de xaneiro de 2014

167. Xogando a converterse en gamos?

Luns, 16 de decembro de 2013

166. Startup, ou os anglicismos (disque) insubstituíbles

Luns, 02 de decembro de 2013

165. Un caso de trasacordos: *entablillar

Venres, 15 de novembro de 2013

164. Os gatos galegos rosman de contentos?

Martes, 29 de outubro de 2013

163. "Baria" ou "baría" no sistema ceguesimal?

Mércores, 26 de xuño de 2013

162. Conformámonos co "achantamento"?

Venres, 31 de maio de 2013

161. # e &: dous símbolos na busca de nome

Venres, 10 de maio de 2013

160. Feixes que forman faxinas.

Martes, 02 de abril de 2013

159. Obstáculos para o atletismo

Luns, 11 de marzo de 2013

158. "Crowdfunding", ou mecenas en tempos de crise

Luns, 18 de febreiro de 2013

157. Caudais que non levan auga.

Xoves, 17 de xaneiro de 2013

156. Precisións dos lectores 7: o nome galego de "ocularia"

Venres, 21 de decembro de 2012

155. O *badén que non sabía se subía ou se baixaba

Martes, 14 de febreiro de 2012

154. Dúas miradas sobre un mesmo problema: liña de vida

Martes, 10 de xaneiro de 2012

153. Os "sumilleres", ou ir beber á fonte limpa

Mércores, 14 de decembro de 2011

152. Case son cristais, pero non: os cuasicristais

Venres, 07 de outubro de 2011

151. Montes e moreas na memoria dun ordenador

Luns, 19 de setembro de 2011

150. Unha proposta de nomenclatura para os grupos de solos de referencia da FAO

Xoves, 14 de xullo de 2011

149. Non son bulbos, pero paréceno: os "bulbilos"

Mércores, 15 de xuño de 2011

148. Un "xacemento" en movemento

Mércores, 11 de maio de 2011

147. Ordenadores escravos con mestres que mandan neles

Venres, 15 de abril de 2011

146. Precisión ornitolóxica 6: *becada e *becacina

Mércores, 23 de marzo de 2011

145. Precisión ornitolóxica 5: lampareiro ou gavita para Haematopus ostralegus?

Venres, 25 de febreiro de 2011

144. Precisión ornitolóxica 4: Rallus aquaticus e Crex crex

Venres, 11 de febreiro de 2011

143. Precisión ornitolóxica 3: Oxyura

Mércores, 12 de xaneiro de 2011

142. Precisión ornitolóxica 2: mobella, non *colimbo

Luns, 27 de decembro de 2010

141. Precisións ornitolóxicas: unha serie de Silverio Cerradelo

Luns, 20 de decembro de 2010

140. Castelanismos agachados debaixo dun casco: a "carrileira"

Xoves, 09 de setembro de 2010

139. Cargar un coche cun enchufe: as "electrolineiras".

Venres, 18 de xuño de 2010

138. Ordenadores en tabletas

Luns, 31 de maio de 2010

137. Se quito grosor, estou regrosando?

Luns, 15 de marzo de 2010

136. O salto da lingua común á especializada: o caso de "nesgo"

Venres, 19 de febreiro de 2010

135. Máquinas que furan gabias: zanxadoras?

Venres, 29 de xaneiro de 2010

134. Agardando a vez para mandar: as "presidencias de quenda"

Mércores, 13 de xaneiro de 2010

133. Novos títulos para novos estudos: maior e minor

Venres, 18 de decembro de 2009

132. Trialogando entre tres

Venres, 27 de novembro de 2009

131. Unha planta mediática... por canto tempo?

Martes, 10 de novembro de 2009

130. Ofertas e demandas elásticas

Venres, 16 de outubro de 2009

198. Máis nomes ca orellas: o caso do crotal

Sempre nos gabamos de que en galego temos non sei cantas ducias de palabras para referirnos á chuvia, aos estraloques ou ás donicelas. Pero o noso amor pola diversidade (ou a dificultade para poñernos de acordo) lévanos a reproducir este principio para bautizar obxectos moito máis modernos, coma o que vedes nesta imaxe.

Trátase dunha 'placa que se prende na orella do gando vacún, porcino, ovino ou caprino, na que se indica por medio de claves unha serie de datos (lugar de procedencia, explotación en que o animal naceu, código individualizado...) que permiten indentificalo e favorecen a súa rastrexabilidade e a dos produtos del derivados'. O Anexo III deste Boletín Oficial do Estado descríbeo con detalle.

Pois segundo a fonte que consultemos, a ese obxecto chámaselle en galego:

Parece excesivo que haxa máis nomes para o obxecto ca orellas teñen os animais para colgalo, así que imos ver de podar esta matogueira, dando argumentos para non empregar algúns e para conservar os restantes:

  • marca auricular debe desbotarse por impreciso: os dispositivos inseridos nas orellas son só un dos tipo de marca auricular. Hoxe son os máis frecuentes, pero ata non hai moitos anos convivían con outros como a tatuaxe ou as fanaduras.
  • crotal ten toda a pinta de ser unha copia do español (en inglés usan ear tag, en francés etiquette d'oreille e en portugués brinco).
  • crótalo intenta evitar o calco directo do español recuperando a palabra en que este se basea, como tamén fai o catalán, pero non acadou presenza ningunha na documentación técnica.

As tres formas restantes (brinco, pendente e chapa) aproveitan a semellanza dese obxecto cos adornos que os seres humanos colgamos das orellas e calquera delas é acaída para designar o dispositivo de identificación animal de que estamos a falar. Pero o feito de que brinco sexa a elixida nos textos legais que o describen e regulamentan outórgalle —na nosa opinión— un lugar de privilexio.

 

XUSTO RODRIGUEZ RIO

Mércores, 10 de abril de 2019