Un idioma preciso
200. Variante delta: os virus perderon o pasaporte
Mércores, 23 de xuño de 2021
199. Restaurar, rehabilitar, recuperar ou reconstruír un ecosistema?
Sábado, 05 de xuño de 2021
198. Máis nomes ca orellas: o caso do crotal
Mércores, 10 de abril de 2019
197. Deixade que vos explique que é o "mansplaining"
Xoves, 14 de marzo de 2019
196. Especies de estrangulamento... Peixes que afogan mariñeiros?
Venres, 15 de febreiro de 2019
195. Investigado, procesado, encausado, acusado... quen é quen?
Xoves, 26 de xullo de 2018
194. Vencellos, mantiños... outra de castelanismos travestidos
Mércores, 27 de xuño de 2018
193. Contradictio in terminis: cando o inglés é a mellor opción
Mércores, 06 de xuño de 2018
192. Os nosos datos persoais, os nosos dereitos
Venres, 25 de maio de 2018
191. Dío en inglés, que queda máis moderno: o caso dos "badges"
Venres, 27 de abril de 2018
190. Aforamentos de políticos, de leiras... e de teatros?
Xoves, 05 de abril de 2018
189. Brechas que cómpre ignorar, fendas que cómpre pechar
Xoves, 08 de marzo de 2018
188. Reciclar palabras para falar de reciclaxe
Xoves, 22 de febreiro de 2018
187. O bitcoin e outros termos arredor del
Mércores, 07 de febreiro de 2018
167. Xogando a converterse en gamos?
Mércores, 29 de novembro de 2017
186. Un par de anglicismos da edición académica: "preprint" e "postprint"
Luns, 06 de novembro de 2017
185. Precisamos o inglés para compartir vehículos?
Mércores, 20 de setembro de 2017
184. Argalleiros que melloran o mundo
Venres, 30 de xuño de 2017
183. Un latinismo vivindo na auga doce
Xoves, 08 de xuño de 2017
182. "Ransomware": se te secuestran mellor que te decates
Xoves, 25 de maio de 2017
181. Facer "escrol" coa barra de desprazamento.
Xoves, 11 de maio de 2017
180. Plantas que ruben, animais que gatean
Xoves, 07 de maio de 2015
179. As razóns da "ratio"
Venres, 27 de febreiro de 2015
178. Depreciación e desvalorización
Mércores, 28 de xaneiro de 2015
177. "Islamita" ou "islamista"?
Venres, 09 de xaneiro de 2015
176. Onde hai patrón...
Martes, 14 de outubro de 2014
175. Gañarémoslle o pulso ao "selfie"?
Mércores, 02 de xullo de 2014
174. Abellóns por control remoto
Mércores, 18 de xuño de 2014
173. A "mariola" non é (só) un xogo.
Martes, 27 de maio de 2014
172. "Vial" e "viario": feitos o un para o outro?
Luns, 28 de abril de 2014
171. Cócteles de enerxías: "energy mix"
Luns, 24 de marzo de 2014
170. A RAG falla con "fallo".
Venres, 07 de marzo de 2014
169. Contidos "curados" é o contrario de contidos frescos?
Venres, 14 de febreiro de 2014
168. E Border de que enfermou?
Mércores, 22 de xaneiro de 2014
167. Xogando a converterse en gamos?
Luns, 16 de decembro de 2013
166. Startup, ou os anglicismos (disque) insubstituíbles
Luns, 02 de decembro de 2013
165. Un caso de trasacordos: *entablillar
Venres, 15 de novembro de 2013
164. Os gatos galegos rosman de contentos?
Martes, 29 de outubro de 2013
163. "Baria" ou "baría" no sistema ceguesimal?
Mércores, 26 de xuño de 2013
162. Conformámonos co "achantamento"?
Venres, 31 de maio de 2013
161. # e &: dous símbolos na busca de nome
Venres, 10 de maio de 2013
160. Feixes que forman faxinas.
Martes, 02 de abril de 2013
159. Obstáculos para o atletismo
Luns, 11 de marzo de 2013
158. "Crowdfunding", ou mecenas en tempos de crise
Luns, 18 de febreiro de 2013
157. Caudais que non levan auga.
Xoves, 17 de xaneiro de 2013
156. Precisións dos lectores 7: o nome galego de "ocularia"
Venres, 21 de decembro de 2012
155. O *badén que non sabía se subía ou se baixaba
Martes, 14 de febreiro de 2012
154. Dúas miradas sobre un mesmo problema: liña de vida
Martes, 10 de xaneiro de 2012
153. Os "sumilleres", ou ir beber á fonte limpa
Mércores, 14 de decembro de 2011
152. Case son cristais, pero non: os cuasicristais
Venres, 07 de outubro de 2011
151. Montes e moreas na memoria dun ordenador
Luns, 19 de setembro de 2011
150. Unha proposta de nomenclatura para os grupos de solos de referencia da FAO
Xoves, 14 de xullo de 2011
149. Non son bulbos, pero paréceno: os "bulbilos"
Mércores, 15 de xuño de 2011
148. Un "xacemento" en movemento
Mércores, 11 de maio de 2011
147. Ordenadores escravos con mestres que mandan neles
Venres, 15 de abril de 2011
146. Precisión ornitolóxica 6: *becada e *becacina
Mércores, 23 de marzo de 2011
145. Precisión ornitolóxica 5: lampareiro ou gavita para Haematopus ostralegus?
Venres, 25 de febreiro de 2011
144. Precisión ornitolóxica 4: Rallus aquaticus e Crex crex
Venres, 11 de febreiro de 2011
143. Precisión ornitolóxica 3: Oxyura
Mércores, 12 de xaneiro de 2011
142. Precisión ornitolóxica 2: mobella, non *colimbo
Luns, 27 de decembro de 2010
141. Precisións ornitolóxicas: unha serie de Silverio Cerradelo
Luns, 20 de decembro de 2010
140. Castelanismos agachados debaixo dun casco: a "carrileira"
Xoves, 09 de setembro de 2010
139. Cargar un coche cun enchufe: as "electrolineiras".
Venres, 18 de xuño de 2010
138. Ordenadores en tabletas
Luns, 31 de maio de 2010
137. Se quito grosor, estou regrosando?
Luns, 15 de marzo de 2010
136. O salto da lingua común á especializada: o caso de "nesgo"
Venres, 19 de febreiro de 2010
135. Máquinas que furan gabias: zanxadoras?
Venres, 29 de xaneiro de 2010
134. Agardando a vez para mandar: as "presidencias de quenda"
Mércores, 13 de xaneiro de 2010
133. Novos títulos para novos estudos: maior e minor
Venres, 18 de decembro de 2009
132. Trialogando entre tres
Venres, 27 de novembro de 2009
131. Unha planta mediática... por canto tempo?
Martes, 10 de novembro de 2009
130. Ofertas e demandas elásticas
Venres, 16 de outubro de 2009
159. Obstáculos para o atletismo
Nestes días pasados o atletismo deu accedido aos medios de comunicación e neste verán, sen a competencia dos grandes campionatos de fútbol, ao mellor volve ter os seus minutos de gloria. Aproveitando isto, nós queremos falar de obstáculos, pero non dos que pexan a presenza de determinados deportes na tele, senón dos que teñen que saltar os e as atletas.
Distínguense dous tipos básicos, tanto polas súas propias características (dimensións, peso...) como polas probas en que se empregan ou pola distancia a que se colocan:
- Nas carreiras de 400 m, 110 m (para homes) e 100 m (para mulleres) empréganse unhas barreiras dun mínimo de 10 kg, constituídas por dúas bases metálicas e por soportes graduables en altura que terman dun listón de madeira colocado transversalmente a unha altura que varía segundo o sexo e a categoría dos competidores. En castelán chámanlles vallas, en portugués, barreiras, en inglés hurdles e en francés, haies.
- Nas carreiras de 2000 ou 3000 m empréganse unhas barreiras de madeira de entre 80 e 100 kg de peso e 3,96 m de anchura mínima, formadas por dous soportes e un listón colocado transversalmente sobre eles a unha altura de 0,914 m nas competicións masculinas e de 0,762 nas femininas. Coñécense como obstáculo ou valla de obstáculo en castelán, obstáculo steeplechase en portugués, steeplechase hurdle en inglés e haie de steeple en francés.
E en galego? Pois a verdade é que aínda non acabamos de telo claro, sobre todo se contrastamos a información que nos ofrecen distintos dicionarios:
- O Dicionario castelán-galego da Real Academia galega aposta -incriblemente- por empregar obstáculo para os dous tipos de barreiras, fomentando unha ambigüidade difícil de xustificar:
valla [...] 3. Dep. (en atletismo) obstáculo (m.). La atleta participará en 100 metros vallas. A atleta participará en 100 metros obstáculos.
obstáculo [...]3. Dep. (en deportes) obstáculo. Ganó la carrera de obstáculos. Gañou a carreira de obstáculos.
- Tendo en conta isto, cabería agardar que o Dicionario da Real Academia Galega -editado con posterioridade- confirmara esta recomendación, pero as definicións que ofrece non acaban de aclarar as cousas:
obstáculo s. m. [...] 2. Dep. Cada un dos elementos (valos, muros etc.) que os participantes de determinadas probas ecuestres ou atléticas deben superar durante o percorrido. Saltar un obstáculo.
valo s.m. Construción vertical non moi alta, de pedra, arame, terróns ou outro material coa que se cerra ou delimita un espazo. Saltou o valado dun chimpo. SIN. valo.
É dicir, en obstáculo parece apuntarse que o valo é un subtipo específico de barreira, pero cando intentamos confirmalo nesta última entrada atopamos unha definición xenérica que non abrangue ningunha acepción deportiva.
Outros dicionarios, como o Gran Xerais da lingua, tratan estas dúas entradas de forma semellante á que acabamos de ver.
- No entanto, atopamos tamén traballos como o Dicionario de galego de Ir Indo, que consideran que tanto obstáculo como valo representan conceptos diferentes do ámbito deportivo, aproximándose máis a definicións como as que apuntamos ao comezo:
obstáculo [...] 2 s m DEP Cada un dos accidentes naturais ou artificiais que presenta unha pista en determinados deportes para a realización de carreiras de obstáculos.
valo [...] 2 s m Obstáculo semellante a unha barreira que se pon en probas de atletismo
- E finalmente, son os glosarios especializados no mundo do deporte os que distinguen con máis claridade entre os dous conceptos, como podemos comprobar en Profesionaliza a túa lingua: deportes. Aquí recoméndase empregar valo ou valado como equivalente galego do castelán valla, e carreira de obstáculos (ou carreira valada) para carrera de obstáculos.
Na nosa opinión, é aconsellable empregar denominacións diferentes para eses dous obxectos, tanto polas súas propias diferenzas formais como por empregárense en probas atléticas diferentes e por manter o paralelismo coas linguas do noso contorno. Para a primeira dela poderiamos usar valo ou valado (que son as formas empregadas na documentación real), e para a segunda a máis apropiada parece obstáculo. |
XUSTO ALEXANDRE RODRIGUEZ RIO
Luns, 11 de marzo de 2013